اهمیت زندگی سالمندی سالم

نوزادی متولد می گردد از او نگهداری و مراقبت می کنند. و به تدریج به او آموزش داده می شود. وارد جامعه می گردد دارای تجربه و تخصصص می شود سطح زندگی خود و جامعه را ارتقا می دهد. و همان طور که به تدریج به دوره میانسالی و کهنسالی پا می گذارد. بتدریج قوای جسمانی و توانایی فیزیکی خود را از دست می دهد و در طی زندگی سالمندی قوای ادراکی ایشان نیز دچار اختلال می گردد.

در این فرایندی که در بالا به اختصار اشاره شد نکات ظریفی وجود دارد. که هر کدام از آنها حوزه تخصصی خود را جهت بررسی می طلبد. و می بایست در خصوص آنها مقالات و کتاب ها به نگارش در آورد و ترویج نمود.

در این جا به چند مورد از این مسائل به دور از آمار و اعداد می پردازیم و آنها را بررسی می نماییم.

مقایسه و بررسی دو فصل از زندگی (زندگی سالمندی و دوران نوزادی)

دو مرحله از زندگی انسان بسیار شبیه به یکدیگر می باشد. ولی با چشم انداز و مشکلات متفاوت با یکدیگر می باشد.

دوران نوزادی و کودکی را می توان با دوران کهنسالی و زندگی سالمندی از بسیاری از جهات به هم تشبیه نمود.

در هر دو دوران ابتدا و انتهای زندگی افرد به نوعی نیازمند مراقبت از جانب اطرافیان می باشند. و این جامعه و اطرافیان می باشند که باید برای ارتقا و بالا بردن کیفیت زندگی این اشخاص اقدامات خاص انجام دهد. که این اقدامات از خانواده که به طور مستقیم با فرد در ارتباط هستند. مـثل پدر و مادر برای نوزاد وکودک و در طرف دیگر فرزندان برای والدین شروع می گردد و به خدمات اجتماعی و درمانی جامعه می تواند ختم گردد. که این خدمات اجتماعی شامل سیاست گذاری های کلان دولت ها و سازمان و بیمه ها و انجمن های مردمی دانشگاه ها و مراکز فرهنگی و در شاخه ایی دیگر نیز شرکت ها و واحد های تجاری و تولیدی صورت می گیرد.

در این خصوص و در این مطلب می کوشیم به آخرین مورد (شرکت ها و واحدهای تولیدی) بپردازیم و چالش های پیش رو و توانایی های جامعه را دراین قسمت بیشتر مورد ارزیابی قرار دهیم.

همانطور که گفته شد و استحضار دارید در این دو دوران ( نوزادی و سالمندی) فرد نیاز به مراقبت و توجه بیشتری از جانب اطرافیان دارد. که این توجه در حوزه هایی درمانی – تغذیه – سلامت روان – پوشاک – تفریحات و مسافرت و … می باشد.

در تمامی این حوزه ها ما برای ارائه این خدمات نیاز به دانش کافی و تجهیزات مناسب می باشیم. همانطور که یک مادر برای اقدام به بارداری در کلاس های مشاوره در خصوص بارداری و سپس تربیت کودک شرکت می کند. آیا خانواده های ما برای حضور سالمندان و مخصوصا داشتن سالمندان سالم در خانواده و جامعه اقداماتی انجام داده اند؟ و یا حتی سیاست گذاری و اقدامی در این خصوص صورت گرفته است؟

تا چه حد خانواده ها و جامعه جهت وارد شدن افراد و جامعه به دوره میانسالی بخصوص سالمندی توام با ناتوانی آمادگی دارند؟ و قبل از این موضوع چقدر برای جلوگیری از ناتوانی و معلولیت سالمندان برنامه ریزی و پژوهش شده است؟

تفاوت دوران نوزادی با زندگی سالمندی

مهمترین تفاوتی که در برخورد با این دو گروه (نوزادان و سالمندان )وجود دارد. به نوعی می توان قدرت تصمیم گیری سالمندان و لحاظ کردن نظرات این عزیزان در هنگام تهیه لوازم خواهد بود. ضمن اینکه بررسی سلیقه سالمندان جهت ارائه خدمات به این عزیزان بسیار پیچیده و تودرتو می باشد.

در مثالی ساده می توان خرید یک عدد روروئک برای کودک و یک عدد واکر برای سالمند را با هم مقایسه نماییم.

در خرید روروئک ما با سلیقه خودمان این وسیله را خریداری می نماییم و کودک مان را تشویق و ترغیب می نماییم. تا  از این وسیله برای بدست آوردن توانایی خود در راه رفتن و به دست آوردن تعادل خود کمک بگیرد. از طرف دیگر تیم درمانی برای تسهل در راه رفتن و جلوگیری از ایجاد عدم تعادل در سالمند واکر تجویز می نمایند و ما اقدام به تهیه آن می نماییم.

اولا : ما با همان نگرش و حوصله ایی که این وسیله را به کودک خود ارائه می نماییم به زندگی سالمند خود ارائه نمی نماییم.

دوما: فرد سالمند برای اینکه خود را فردی توانمند و قدرتمند نشان دهد معمولاً استفاده از چنین ابزاری را قبول نمی کند. ما هم به عنوان فرزند ایشان خیلی برای این مسئله ایده های خلاقانه و جذاب و منطقی نمی توانیم ارائه نماییم تا ایشان را برای  استفاده از این گونه وسایل ترغیب نماییم. و خیلی همراه و همگام با ایشان برای زندگی و رفاه ایشان وقت نمی گذاریم.

همانطور که والدین تقریبا تمام وقت و تمام امکانات خود را برای فرزند دلبندشان می گذارند. آیا فرزندان نیز توانایی این را دارند که تمام امکانات و وقت خود را برای رفاه حال و بهبود کیفیت زندگی والدین خود هزینه کنند. تا والدین هم از اعماق وجود خود این خلوص نیت و حسن رفتار فرزندان را درک نموده و نسبت به آن آگاهی یافته و متعاقب آن رفتارها و پیشنهادات فرزندان را پذیرا باشند. یا اینکه ما به عنوان فرزندان امورات والدین خود را از سر اجبار و با اکراه و با کمترین دانش و خلاقیت به آنها پیشنهاد میدهیم؟

به نظر بنده می توان مهترین اختلافی که والدین نسبت به کودک و فرزندان نسبت به والدین سالمند خود دارند را همین طرز تفکر و نگرش به آینده برای هر دو گروه (نوزادان – سالمندان) دانست. با توجه به اینکه سالمندان دارای قدرت تعقل و تدبر کافی و تجربه وافر هستند، به سرعت اختلاف بین نگرش فرزندانشان را با حرکات آنها متوجه می شوند. و گاها برای برخورد غیر مستقیم با این اختلال “نسبت به خدماتی که به آنها ارائه می گردد” واکنش نشان می دهند و بهانه گیری هایی به اصطلاح ما واهی دارند. ولی در اصل به موضوع دیگری اعتراض دارند و برای اینکه ما رنجشی از این موضوع نداشته باشیم از موضوعات دیگری گلایه مند هستند.

سالمندان اولاً توجه عمیقی به خلوص نیت و بدون ترحم دانش کافی در خصوص مشکلات آنها و نیز تجهیزات مورد نیازشان جهت نگهداری صحیح از آنها دارند. و کمبود و نبود هر کدام از آیتم های اشاره شده مشکلات شدیدی را در ایجاد ارتباط با سالمندان و ارائه خدمات به آنها بوجود می آورد.

نکات کلیدی برای حفظ سلامت سالمندان

با توجه به موضوعاتی که قبل تر اشاره نمودیم باید در خصوص برخورد با موضوعات زندگی سالمندی.

اولاً: دانش خود را در مورد نیاز های این گروه به طور جدی ارتقاء دهیم. و به پیرو آن در محیط زندگی این عزیزان متناسب با شرایط جسمی و روحی آنها تغییرات جدی ایجاد کنیم. که به این تغییرات فنی مهندسی که توام با نظرات کادر درمان باید باشد مناسب سازی اطلاق می گردد.

در مرحله بعدی ارائه تجهیزات توانبخشی و کمک حرکتی و توانمند سازی این عزیزان با توجه به نیاز فعلی آنها و فعال سازی و ارتقا سطح سلامت اسکلتی عضلانی آنها ودر نهایت ارتقا سلامت روان آنها می گردد. و همچنین جهت پیشگیری از ایجاد خطرات احتمالی (سقوط) برای آنها در نظر گرفته می شود. این تجهیزات که اعم از انواع عصا – واکر- ویلچر- تخت – تشک – لوازم ADL- تجهیزات کمک درمان همچون فشارسنج – تست قند خون نبولایزر -بخور سرد و گرم انواع ماساژورها – ساپورت های ارتوپدی – صندلی های مخصوص حمام و سرویس بهداشتی- مکمل توالت فرنگی و در کنار این تجهیزات بهره گیری از تیم پرستاری حرفه ایی و دوره های ویزیت در منزل و یا کلینیک، ارتباط با همسن و سال های خود و به موازات آن حضور فعال و مستمر در جمع خانوادگی و مسافرت های مفرح و انرژیک برای این سرمایه های ارزشمند جامعه و خانواده بسیار موثر خواهد بود.

البته ناگفته نماند که درموضوعاتی همانند مسافرت ، مهمترین موضوعی که باید در نظر داشته باشیم. حفظ سلامت جسمی و روانی این بزرگواران و به موازات آن حضور فعال آن ها در این همایش ها و تجمع ها می باشد. و از تمامی تجهیزات مناسب همانند ویلچر مسافرتی – لیفت – ویلچر هواپیمایی (ایر چیر) انواع توالت فرنگی های پرتابل و تاشو- عصا های صندلی شو- صندلی های تاشو و پرتابل برای کمک به جابجایی آنها و تسهیل سفر آنها بهرمند باشیم. تا این عزیزان کمترین چالش را در این گونه تجمعات داشته باشند.

محصولات توانبخشی سالمندان

ما در مجموعه موژان طب توانسته ایم به این موضوعات  و معضلات ژرف بنگریم. و راه کارهایی هر چند کوچک برای این کمبود ها و کم توانایی ها طراحی و اجرا نماییم.

ابتدایی ترین طراحی و پیشنهاد ما ارائه دستگیره های اتکا(ADL) می باشد. تا در سرویس های بهداشتی و حمام و دستشویی و استخر به این عزیزان جهت تردد ایمن کمک نماید. تا بتوانند با اعتماد به نفس بیشتری و به تنهایی جهت انجام امور شخصی و روزمره خود اقدام نمایند.

محصولات بعدی انواع عصاهای لردی – چهارپایه – صندلی شو می باشد. که سالمندان عزیز برای حضور در محیط های خارج از منزل یا حتی در منزل با اتکا به توانایی خود و با استفاده از این تجهیزات مطمئن تر حرکت کنند.

گروه کالای بعدی انواع واکر و رولیتور هایی است. که می توانند برای حرکت های صحیح و سریع خود از آنها در منزل و خارج از منزل از آنها استفاده نمایند.

گروهایی دیگر کالایی: انواع توالت های تاشو و مسافرتی است. که سالمندان می توانند برای رفاه و آسایش بیشتر در سرویس بهداشتی به طور موقت از آنها استفاده نمایند. که هر کدام از این لوازم به تفسیر قابل توضیح می باشند.

و گروه های کالایی دیگر: انواع ویلچر و لیفت و تجهیزات توانبخشی تخصصی می باشد.

و در عین حال لوازمی که می توان به این عزیزان برای رفاه و آسایش بیشتر در زندگی سالمندی ارائه نمود. لوازمی است که به صورت مکمل در هنگام خوردن و آشامیدن و یا حضور موثر در آشپزخانه و کتاب خواندن و یا حتی حضور در دفتر کار به این عزیزان کمک می نماید.

ما در آینده در مورد هر کدام از این موضوعات و کالاهایی که به طور خلاصه نام بردیم به تفسیر خواهیم نوشت. تا شما مخاطبین عزیز بتوانید بیشترین بهره را در هنگام استفاده از تجهیزات توانبخشی برای عزیزان سالمندتان ببرید.

تهیه شده در گروه فنی و مهندسی موژان طب

دکتر مرتضی علیمحمدی